Masa kostna – co oznacza i jak wpływa na nią Twój styl życia

„Nie jestem otyły, ja mam po prostu grube kości” – to częsta wymówka osób z nadmiarem kilogramów. Czy rzeczywiście tak jest? I czy masa kości ma wpływ na coś innego, niż tylko masę ciała?

Jaka jest prawidłowa masa kości?
Masa układu kostnego człowieka jest mniej więcej stała, ale stany chorobowe, takie jak osteoporoza, mogą skutkować obniżeniem gęstości kości. Waga szkieletu dorosłego człowieka stanowi około 12-13,5% całkowitej masy ciała i niewiele zmienia się wraz z przybieraniem lub ubytkiem wagi. Na całkowitą masę ciała składają się: tkanka tłuszczowa, układ szkieletowy, mięśnie, trzewia, nawodnienie oraz wypełnienie jelit treścią pokarmową. Różnica w masie układu kostnego dla osób o tej samej wadze waha się w granicach +/-5 kg i wynika między innymi z różnicy w wielkości kości. Nadal jednak pozostaje w obrębie tych 12-13,5% ogólnej masy ciała.

Szkielet osiąga dojrzałość w wieku ok. 20-25 lat i wtedy też kości człowieka są najmocniejsze i najbardziej masywne. Stan taki utrzymuje się przez następne ok. 10 lat, po czym układ kostny powoli zaczyna tracić na masie – ubytek sięga średnio 1% masy rocznie. Dzieje się tak ze względu na naturalne procesy demineralizacji, zachodzące w starzejącym się organizmie. Duży ubytek masy kostnej nazywany jest osteoporozą i jest stanem, w którym kości stają się kruche oraz łamliwe.

Czynniki wpływające na szczytową masę kostną

Szczytowa masa kostna jest maksymalną gęstością, jaką może osiągnąć kość w ciągu całego życia i przypada na okres pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. Jeżeli do tego momentu kości nie zostały odpowiednio odżywione i wzmocnione m.in. wapniem, to później już nie będą. Szczytowa masa kostna warunkuje odporność układu szkieletowego na przyszłe lata i prawdopodobieństwo wystąpienia osteoporozy w późniejszych latach.

Na wartość szczytowej masy kostnej wpływ ma kilka czynników:

• Płeć – mężczyźni zazwyczaj mają większą szczytową masę kostną niż kobiety
• Rasa – osoby czarnoskóre mają przeważnie większą masę kostną
• Opóźnione dojrzewanie – ma negatywny wpływ na gęstość układu szkieletowego
• Styl życia – również to, jak się odżywiamy i jaki styl życia prowadzimy nie pozostaje bez znaczenia na budowę kości. Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta uboga w wapń to elementy oddziałujące na gęstość kości.