Kto powinien przyjmować suplementy diety z wapniem?

Wapń jest minerałem potrzebnym w wielu procesach zachodzących w organizmie: do tego, aby utrzymać zdrowe i mocne kości; pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni, bierze udział w procesach krzepnięcia krwi, wspiera układ nerwowy poprzez utrzymanie prawidłowego przekaźnictwa nerwowego. To pierwiastek, którego nie może zabraknąć w codziennej diecie. Czasami jednak – z różnych przyczyn – nie dostarczamy go w odpowiednich ilościach z pożywieniem. Kto i kiedy powinien rozważyć suplementację diety wapniem?

Wapń – ważny pierwiastek

Nawet 1,5% masy ludzkiego ciała to wapń, przy czym aż 99% całego wapnia w organizmie jest zmagazynowana w kościach, a pozostała część znajduje się w komórkach i płynach organizmu człowieka. Ten 1% bierze czynny udział w procesach biochemicznych. Ponieważ wapń jest dla organizmu bardzo ważny, organizm jest wyposażony w różne mechanizmy, utrzymujące odpowiednie stężenia tego minerału. Prawidłowy poziom wapnia we krwi to 2,1–2,6 mmol/l (8,5–10,5 mg/dl).

Jeżeli nie dostarczamy odpowiedniej ilości wapnia z pożywieniem, w pierwszej kolejności pobierany jest z zapasów zgromadzonych w kościach. Jednak przy odpowiedniej podaży minerału z dietą lub z suplementami, można skutecznie odbudować tkankę kostną.

Kto może potrzebować suplementacji wapnia?

Osoba zdrowa, dbająca o prawidłowo zbilansowaną dietę, nie powinna mieć problemów z dostarczaniem odpowiedniej ilości wapnia do organizmu z produktów spożywczych. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia należy codziennie przyjmować około 800-1250 mg wapnia, a kobiety w ciąży oraz karmiące piersią nawet 1200 – 1600 mg, a osoby >60 lat 1500 mg.

Osoby, które powinny rozważyć dodatkową suplementację wapnia:

• Osoby po 50. roku życia – wraz z wiekiem zaczynają się naturalne procesy prowadzące do osłabienia kości. Zmniejsza się zdolność skóry do syntezy witaminy D, potrzebnej do prawidłowego przyswajania wapnia z przewodu pokarmowego; spada także efektywność wchłaniania wapnia oraz witaminy D w przewodzie pokarmowym. Niektóre przyjmowane leki negatywnie wpływają na procesy przyswajania wapnia. To wszystko sprawia, że osoby starsze powinny zwrócić szczególną uwagę na swoją dietę pod tym kątem.
• Dzieci i młodzież w okresie dojrzewania – młody organizm wciąż się rozwija i buduje masę kostną aż do 30. roku życia. Należy dbać o to, by dostarczać odpowiednią ilość wapnia, który jest potrzebny do prawidłowej budowy kości. To, jak zadbamy o dostarczanie odpowiedniej ilości wapnia w młodym wieku, zaprocentuje w przyszłości.
• Kobiety w okresie okołomenopauzalnym – ze względu na zmiany hormonalne kobiety w okresie okołomenopauzalnym wymagają zwiększonej ilości wapnia w diecie. Dochodzą do tego czynniki związane z dojrzałym wiekiem.
• Kobiety w ciąży – wapń jest potrzebny przyszłej mamie. Zapotrzebowanie na wapń u dziecka w okresie płodowym w pierwszej kolejności pokrywane są z zapasów zgromadzonych w kościach matki.
• Osoby, które nie dbają o swoją dietę – o suplementacji wapnia powinny pamiętać osoby, które nie dbają o dietę i jedzą tłuste posiłki zawierające dużo białka zwierzęcego. Składniki te, a także szczawiany i fityniany, blokują wchłanianie wapnia lub przyspieszają jego wydalanie.
• Osoby na specjalnych dietach – nietolerancje pokarmowe, niektóre diety np. wegetariańskie czy eliminujące produkty mleczne mogą wymagać dodatkowego dostarczania wapnia z suplementów diety. Biodostępność wapnia obniżają szczególnie diety odchudzające bogate w błonnik i zielone warzywa.

 Źródła:

1. Dr. Med. Waldemar Misiorowski. Rola wapnia oraz witaminy D i jej aktywnych metabolitów w zapobieganiu złamaniom osteoporotycznym. Przewodnik Lekarza 10/2004
2. Marcinowska-Suchowierska E.: Czynniki ryzyka osteoporozy. Magazyn Medyczny, 2002: 1: 30-39.
3. lek. med. Barbara Zalewska. Rola wapnia i witaminy D w zachowaniu prawidłowej masy kostnej. Borgis – Nowa Medycyna 3/2004
4. Dr Joan Gomez; „Jak radzić sobie z osteoporozą i jej zapobiegać”; Wydawnictwo JK Łódź 2007